Suikerstructuren vormen mogelijk een alternatief voor antibiotica bij longinfectie.
Zoals bij de meesten wel bekend is, is het veelvuldig antibioticagebruik in de veehouderij een groot probleem en wordt er daarom gezocht naar alternatieven. Een UIPS- onderzoeksteam heeft laatst een grote ontdekking gedaan. Via een neusspray kunnen bepaald niet-verteerbare suikerstructuren worden toegediend die bacteriële infecties in de longen verminderen. Luchtwegaandoeningen zijn een van de belangrijkste oorzaken van het hoge antibioticagebruik in de kalverhouderij in Nederland. Klaveren van slechts enkele weken oud worden getransporteerd naar verschillende opfokbedrijven in Europa. Door de stress van het transport, dieetverandering en vermenging van kalveren uit verschillende landen zijn deze jonge dieren extra vatbaar voor verschillende ziekteverwekkers waardoor luchtwegeninfecties vaker voorkomen. De belangrijkste bacteriële veroorzakers zijn Pasteurella multocida, Mannheimia haemolytica en Mycoplasma bovis. Virussen zoals RS-virus, parainfluenza type 3 en BVD kunnen ook problemen geven.
De bacterie Mannheimia haemolytica dus is een van de belangrijkste pathogenen die longinfecties veroorzaken. Kalveren worden daarom in hun eerste maanden vaak behandeld met antibiotica. Maar zoals bekend is leidt veelvuldig antibiotica gebruikt tot het ontstaan van resistente bacteriestammen. Daarom heeft de veehouderij behoefte aan alternatieven.
Onlangs ontdekte een onderzoeksgroep al dat het toevoegen van specifieke niet-verteerbare suikers aan melkvervangers het kalf kan beschermen tegen longinfecties. In het onderzoek werden zogenaamde galacto-oligosachariden gebruikt. De werking van deze structuren lijkt op dat van oligosachariden die van nature voorkomen in moedermelk. Deze ondersteunen het immuunsysteem doordat ze de groei en activatie van nuttige bacteriën stimuleren.
Wat zijn oligosachariden nou precies? Oligosachariden zijn koolhydraten die zijn opgebouwd uit een klein aantal monosacharide-eenheden. Malto-oligosachariden kunnen verteerd worden in de dunne darm maar fructo-oligosachariden en galacto-oligosachariden zijn niet verteerbaar. Wel worden fructo- oligosachariden en galacto- oligosachariden afgebroken door bacteriën in de dikke darm. Galacto-oligosachariden behoren tot de prebiotica en bevorderen de groei van bepaalde bacteriesoorten in het lichaam. UIPS-onderzoekers hebben aangetoond dat het direct toedienen van galacto-oligosachariden in de luchtwegen tijdens de eerste acht weken de longontsteking bij kalfjes vermindert. Daarnaast is dit een bevestiging van het directe antibacteriële effect van galacto-oligosachariden op Manheimia haemolytica en bovendien dat galacto-oligosachariden een positief effect kan hebben op de werking van antibiotica.
Wanneer Galacto-oligosachariden oraal verstrekt worden moet het eerst door de darmen opgenomen worden voordat het in de longen effectief kan zijn. Daarom hebben de onderzoekers gekeken of de longontsteking af zal nemen als de oligosachariden direct in de de neus terecht zou komen. Door galacto-oligosachariden via een spray in de neus toe te dienen leek dat inderdaad een positief effect te hebben.
Het onderzoek van Dr. Saskia Braber en haar collega’s is natuurlijk uitermate belangrijk voor het One Health Concept. Het verminderen van antibioticagebruik bij dieren door bijvoorbeeld het toedienen van specifieke oligosachariden kan mogelijk een belangrijke rol gaan spelen in de gezondheidszorg van de 21ste eeuw. Want door het antibioticagebruik te verminderen zal het risico op bacteriële resistentie verminderen en hopelijk ook bij mensen.
Naast kalfjes gebruikten onderzoekers ook humane luchtweg cellen. “De ontstekingsremmende werking van GOS was ook aanwezig in deze cellen van de mens” -Braber. In de toekoms kunnen oligosachariden dus hopelijk als anti-infectie middel worden gebruikt als alternatief of als aanvullende therapie bij dieren en mensen.
Door Floor Beekwilder
