Jaar van de hermelijn
Het jaar 2024 is een ruime maand geleden van start gegaan en inmiddels is iedereen weer gewend aan de collegebanken na een welverdiende kerstvakantie. Waar 2023 volgens de Chinese dierenriem in het teken van het konijn stond, staat 2024 in het teken van de hermelijn. Niet volgens de Chinese dierenriem, maar uitgeroepen door de Zoogdierenvereniging omdat deze diersoort dreigt te verdwijnen.
Mustela erminea, ofwel hermelijn, komt uit de zoogdierfamilie van de marterachtigen. In deze zelfde familie behoren ook de otter, de das, de wezel, de bunzing, de marter en de fret. De hermelijn lijkt veel op de wezel, vanwege de kleur en lichaamsbouw. Toch heeft de hermelijn een zwarte staartpunt en is de hermelijn groter. In de winter krijgt de hermelijn een sneeuwwitte vacht, het staartpuntje blijft zwart.
Het ideale leefgebied van de hermelijn bestaat uit een open gebied met enige beschutting, zoals velden, weiden, tuinen, heide of moerassen. Ook de bosrand valt onder de favorieten. De reden voor deze voorkeuren heeft te maken met de voedselvoorziening. Een hermelijn is een carnivoor en jaagt voornamelijk op knaagdieren. Deze prooidieren bevinden zich veel in de eerder genoemde gebieden, waardoor het een ideale locatie is voor de hermelijn om aan voedsel te komen. Ook konijnen kunnen tot het avondmaal behoren en in schaarse tijden is de hermelijn sluw genoeg om eieren of jonge vogeltjes uit vogelnesten te stelen. Het favoriete avondmaal van het dier bestaat uit woelratten. In tegenstelling tot veel roofdieren is de hermelijn zowel overdag als ’s nachts actief. Typisch gedrag van de hermelijn is ‘kegelen’. Hierbij gaat het dier op de achterpoten zitten waarbij het lichaam omhoog gestrekt wordt om het gebied te inspecteren.
Hermelijnen maken een nest van takken, het liefst tussen keien, zodat er genoeg beschutting ontstaat. In mei tot juli vindt de paartijd plaats. Gedurende het hele jaar leven mannetjes en vrouwtjes apart, maar tijdens deze periode zoeken ze elkaar op. De dieren zijn niet monogaam; het kan zijn dat de jongen uit 1 nest meerdere vaders hebben. Wat heel bijzonder is aan de hermelijn is dat het vrouwelijke dier de embryo’s 9-11 maanden in het blastocyststadium kunnen bewaren voordat deze zich echt gaan ontwikkelen. Deze kiemrust zorgt ervoor dat de jongen het volgende jaar ter wereld komen, tijdens het beste prooiseizoen van het jaar, waardoor ze een hele goede levensstart krijgen. Jonge hermelijntjes zijn nestblijvers en worden gezoogd op 12 weken leeftijd. Dan zijn ze volledig zelfstandig.
Vroeger kwam de hermelijn vrijwel in heel Nederland voor, maar de laatste jaren heeft het dier het erg zwaar gehad en worden ze steeds minder gezien. Om op te roepen tot actie heeft de Zoogdierenvereniging 2024 uitgeroepen tot het jaar van de hermelijn. De jacht op hermelijnen is verboden, maar de reden van verdwijning ligt vooral ten grondslag aan het veranderende leefgebied. De geschikte leefgebieden voor de hermelijn nemen steeds meer af ten gevolge van de bouw. Er worden steeds meer gebouwen gebouwd en de infrastructuur neemt toe. Ondanks dat de hermelijn zelf een roofdier is, is het ook een prooidier voor onder andere roofvogels of vossen. Door de verdwijning van de leefgebieden is er, naast het ontbreken van prooien, daardoor ook minder beschutting om zelf te ontkomen aan een roofdier. Al met al ziet het er dus niet rooskleurig uit voor de hermelijn. Hopelijk kunnen er manieren gevonden worden om de verdwijning van het dier uit Nederland te voorkomen of af te remmen.
Door Anne Ruth van Drunen
Bronnen:
https://www.onzenatuur.be/soortenbank/hermelijn
https://www.nrc.nl/nieuws/2019/12/06/nederlandse-hermelijn-zit-in-het-nauw-a3982955
